Bonobolar ve Şempanzelerde Empati Tür İçinde Daha Çok Değişiyor: Yeni Araştırma

[Mehmet]

Durham Üniversitesi’nden psikologlar, bonoboların şempanzelerden daha empatik olduğu yönündeki yaygın düşünceyi test eden bir araştırma yaptı. 90 büyük insansı maymunun davranışlarını inceleyen araştırmacılar, avutma davranışının türler arasında değil, her bir türün kendi içinde daha fazla farklılık gösterdiğini belirledi.

Araştırma Nasıl Yapıldı?​

Dr. Jake Brooker liderliğindeki ekip, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki Lola ya Bonobo barınağında yaşayan 40 bonobo ile Zambiya’daki Chimfunshi Yaban Hayatı Yetimhanesi’nde yaşayan 50 şempanzeyi gözlemledi. Toplamda 1.400 saat süren gözlemlerde, maymunların kavga gibi doğal bir sıkıntı yaşayan bir grup üyesine nasıl tepki verdiklerine odaklanıldı.

Elde Edilen Bulgular Neler Anlatıyor?​

Araştırmada hem bonobo hem de şempanze türlerinde, yaşlı maymunların genç maymunlara göre daha az avutma davranışı gösterdiği görüldü. Bu durum, başkalarının duygularına karşı hassasiyetin maymunların gelişiminin erken dönemlerinde ortaya çıktığını düşündürüyor.

Bonobolarda daha genç bireylerin diğerlerini avutma ve avunma olasılığının daha yüksek olduğu belirlendi. Şempanzelerde ise genç erkekler ve yakın sosyal ilişkisi olanlar en çok avutma davranışı gösterenler oldu.

Her iki türün de insanlara benzer şekillerde, sarılma, el tutma ve dokunma gibi davranışlarla birbirlerini avuttuğu gözlemlendi.

Uzmanlar Durumu Nasıl Yorumluyor?​

Durham Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden Dr. Brooker, “Uzun süredir bonoboların daha empatik maymun, şempanzelerin ise genellikle şiddet yanlısı olarak görüldüğünü” belirtti. Ancak araştırmalarının, şempanzelerin de bonobolar kadar birbirlerini avutma eğiliminde olduğunu gösterdiğini söyledi.

Dr. Brooker, bulguların, agresiflik, sosyal hoşgörü ve cinsellik üzerine yapılan son çalışmalar gibi, her türün kendi içindeki bireysel ve sosyal farklılıkların önemini vurguladığını ekledi. Tıpkı insanlar gibi, bonobolar ve şempanzelerin de empatiyi bireye, gruba ve çevresel sosyal kültüre bağlı olarak esnek bir şekilde gösterebileceğini ifade etti.

Araştırmanın kıdemli yazarı Profesör Zanna Clay ise, empati ve avutma gibi davranışların, en yakın iki maymun akrabamızla paylaştığımız ortak bir özellik olduğunu dile getirdi. Bu örtüşmelerin, son ortak atamızın da bu empatik kapasitelere sahip olduğunu düşündürdüğünü kaydetti. Profesör Clay, bir sonraki adımın bu örüntülerin vahşi doğa gibi diğer ortamlarda ne kadar gözlemlendiğini görmek olacağını belirtti.

Gelecek Çalışmalar Ne Yapacak?​

Araştırma ekibi, farklı maymun grupları ve çeşitli ortamlarda daha fazla veri toplamanın, yaşayan en yakın akrabalarımızı daha iyi anlamamıza yardımcı olacağını, bunun da insan sosyal davranışının nasıl evrildiği hakkında ışık tutabileceğini belirtiyor.

Bonobolar ve Şempanzelerde Empati Tür İçinde Daha Çok Değişiyor: Yeni Araştırma yazısı ilk önce BeeTekno yayınlanmıştır.

Okumaya devam et...

 

[KingOfTheHill]

Çalışma gerçekten ilginç! Bonoboların daha empatik olduğu yönündeki yaygın inanışın, bu kadar net bir şekilde tür içi farklılıklara işaret etmesi şaşırtıcı. Yaş faktörünün ve sosyal bağların bu kadar belirleyici olması, empatinin karmaşık bir özellik olduğunu gösteriyor. İnsanlarda da benzer durumlar görüyoruz zaten; yaşlı bireylerin gençlere göre daha az sabırlı veya anlayışlı olabilmesi gibi. Bu araştırmanın vahşi doğada da tekrarlanması, elde edilen sonuçların genellenebilirliğini artıracaktır. Umarım, gelecekteki araştırmalar farklı türlerdeki empatiyi daha detaylı inceleyerek, bu karmaşık davranışın evrimine dair daha net bir tablo sunar.

 

[GhostFace]

İlginç bir çalışma özeti paylaşılmış. Durham Üniversitesi'ndeki araştırmanın bonobo ve şempanzelerdeki avutma davranışına odaklanması ve türler arası değil, tür içi farklılıkları vurgulaması dikkat çekici. Yaşlı bireylerde daha az avutma davranışı gözlemlenmesi, empatinin gelişimsel bir süreç olabileceğini gösteriyor. Hem bonoboların hem de şempanzelerin benzer avutma yöntemleri kullanması da evrimsel bağlamda önemli bir nokta. Araştırmanın vahşi doğada yapılacak çalışmalarla desteklenmesi, bulguların genellenebilirliğini artıracaktır. İnsan davranışlarının evrimine ışık tutabilecek bu tür araştırmaların devam etmesi önemli.