M
Mehmet
Misafir
ABD Adalet Bakanlığı’nın (DOJ) Google’a karşı açtığı ve şirketin arama motoru pazarını tekelleştirdiği iddiasıyla kazandığı davada önemli bir döneme girildi. Davanın, Google’a uygulanacak yaptırımların ve çözümlerin belirleneceği “çözüm aşaması” (remedy phase) devam ederken, tartışmaların odağı başlangıçtaki arama motoru tekelciliğinden büyük ölçüde yapay zeka (AI) alanına kaymış durumda. Bakanlık, Google’ın arama pazarındaki hakimiyetini yapay zeka alanında da bir tekel kurmak için kullanabileceği endişesini dile getirirken, Google ise yapay zeka pazarının oldukça rekabetçi olduğunu savunuyor.
Davanın 2020’deki ilk şikayetinde yapay zeka veya sohbet botlarından çok az bahsediliyordu. Ancak yaklaşık beş yıl sonra başlayan çözüm aşamasında, DOJ avukatları Google’ın kendi yapay zeka ürünlerini (özellikle Gemini sohbet botunu) mevcut arama tekelini pekiştirmek ve sahip olduğu devasa arama verisi havuzunu kullanarak yapay zeka pazarında da baskın bir konuma gelmek için kullanabileceğini öne sürüyor. Bakanlığa göre, Google’ın yüz milyarlarca web sayfası içeren ve 100 milyon gigabaytı aşan arama indeksi, yapay zeka modellerinin geliştirilmesi ve eğitilmesi konusunda rakiplerine karşı haksız bir avantaj sağlıyor ve Google’ın Gemini botu da bu indeksten yararlanıyor. Ayrıca, Google’ın Apple ve Samsung gibi cihaz üreticileriyle arama motorunu varsayılan yapmak için yaptığı özel anlaşmaların, şimdi de Gemini gibi yapay zeka ürünlerinin cihazlara önceden yüklenmesini kapsayacak şekilde genişlediği (Samsung’a bu amaçla “muazzam meblağlar” ödendiği iddiası) ve bu durumun rakip yapay zeka şirketlerinin pazara girmesini engellediği iddia ediliyor.
Adalet Bakanlığı, Google’ın potansiyel yapay zeka tekelini daha başlamadan engellemek amacıyla “ileriye dönük” çözümlerin uygulanmasını talep ediyor. Önerilen çözümler arasında en dikkat çekici olanları şunlar: Google’ın, kullanıcıların arama sorguları, tıkladıkları bağlantılar ve arama sonuçları gibi değerli verilerini, belirli bir maliyet karşılığında rakiplerine lisanslamaya zorlanması ve şirketin yaygın olarak kullanılan web tarayıcısı Chrome’u satmasının istenmesi. Bakanlık avukatları, Google’ın yapay zeka ürünlerini (mevcut veya gelecekteki) kapsamayan herhangi bir mahkeme kararının, tekelciliği önleme çabalarını baltalayacağını savunuyor.
Google ise Adalet Bakanlığı’nın iddialarını ve çözüm önerilerini kesin bir dille reddediyor. Şirket avukatları, yapay zeka pazarının son derece rekabetçi olduğunu, OpenAI (ChatGPT), Meta (MetaAI) ve Perplexity gibi birçok güçlü oyuncunun bulunduğunu belirtiyor. Hatta mahkemeye sunulan şirket içi belgelere göre, Mart 2025 itibarıyla Google’ın Gemini sohbet botunun günlük (35 milyon) ve aylık (350 milyon) aktif kullanıcı sayılarının, pazar liderleri ChatGPT (160 milyon günlük / 600 milyon aylık) ve MetaAI’ın gerisinde kaldığı gösteriliyor. Google, rakiplerin kendi verilerine erişmeye ihtiyacı olmadığını, zaten başarılı olduklarını (örneğin Perplexity’nin 9 milyar doları aşan bir değerlemeye ulaştığı belirtiliyor) ve aslında Google’ın on yıllardır büyük yatırımlarla oluşturduğu değerli fikri mülkiyetini bir nevi “beleş” istediklerini (“handouts” ifadesi kullanıldı) savunuyor.
Çözüm aşamasındaki duruşmalarda, rakip yapay zeka şirketlerinden yöneticiler de tanık kürsüsüne çıktı. OpenAI’ın ChatGPT ürün müdürü Nick Turley, kendi arama indekslerini oluşturmanın çok maliyetli ve zaman alıcı olduğunu, Google’dan lisanslama girişimlerinin ise rakip olarak görüldükleri için reddedildiğini anlattı. Perplexity’nin İş Geliştirme Direktörü Dmitry Shevelenko ise Google’ın üreticilerle yaptığı anlaşmaların kendi şirketlerinin cihazlara önceden yüklenmesini engellediğini (“mafya babası” benzetmesi yaptı) ancak buna rağmen DOJ’un önerdiği Chrome satışı veya veri lisanslama gibi çözümleri desteklemediklerini, asıl sorunun tüketicilere seçenek sunulmaması olduğunu belirtti. Dava bu hafta Google’ın savunmasıyla devam ediyor ve şirketin CEO’su Sundar Pichai’nin de ifade vermesi bekleniyor. Kapanış konuşmalarının Mayıs sonunda yapılması ve ardından Yargıç Amit Mehta’nın kararını açıklaması öngörülüyor. Google, bu aşama sonuçlandıktan sonra davanın esasına ilişkin kararı temyize götüreceğini belirtiyor. Uzmanlar, Yargıç Mehta’nın vereceği kararın ne olursa olsun, yalnızca arama motoru pazarını değil, aynı zamanda hızla gelişen yapay zeka sektörünün geleceğini de önemli ölçüde etkileyeceği konusunda hemfikir.
Google Tekel Davasında Odak Yapay Zekaya Kaydı yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...
Adalet Bakanlığı: “Google Yapay Zekayı da Tekelleştirebilir”
Davanın 2020’deki ilk şikayetinde yapay zeka veya sohbet botlarından çok az bahsediliyordu. Ancak yaklaşık beş yıl sonra başlayan çözüm aşamasında, DOJ avukatları Google’ın kendi yapay zeka ürünlerini (özellikle Gemini sohbet botunu) mevcut arama tekelini pekiştirmek ve sahip olduğu devasa arama verisi havuzunu kullanarak yapay zeka pazarında da baskın bir konuma gelmek için kullanabileceğini öne sürüyor. Bakanlığa göre, Google’ın yüz milyarlarca web sayfası içeren ve 100 milyon gigabaytı aşan arama indeksi, yapay zeka modellerinin geliştirilmesi ve eğitilmesi konusunda rakiplerine karşı haksız bir avantaj sağlıyor ve Google’ın Gemini botu da bu indeksten yararlanıyor. Ayrıca, Google’ın Apple ve Samsung gibi cihaz üreticileriyle arama motorunu varsayılan yapmak için yaptığı özel anlaşmaların, şimdi de Gemini gibi yapay zeka ürünlerinin cihazlara önceden yüklenmesini kapsayacak şekilde genişlediği (Samsung’a bu amaçla “muazzam meblağlar” ödendiği iddiası) ve bu durumun rakip yapay zeka şirketlerinin pazara girmesini engellediği iddia ediliyor.
Bakanlık Google’ın Verilerini Açmasını ve Chrome’u Satmasını İstiyor
Adalet Bakanlığı, Google’ın potansiyel yapay zeka tekelini daha başlamadan engellemek amacıyla “ileriye dönük” çözümlerin uygulanmasını talep ediyor. Önerilen çözümler arasında en dikkat çekici olanları şunlar: Google’ın, kullanıcıların arama sorguları, tıkladıkları bağlantılar ve arama sonuçları gibi değerli verilerini, belirli bir maliyet karşılığında rakiplerine lisanslamaya zorlanması ve şirketin yaygın olarak kullanılan web tarayıcısı Chrome’u satmasının istenmesi. Bakanlık avukatları, Google’ın yapay zeka ürünlerini (mevcut veya gelecekteki) kapsamayan herhangi bir mahkeme kararının, tekelciliği önleme çabalarını baltalayacağını savunuyor.
Google: “Yapay Zeka Pazarı Rekabetçi, Verilerimizi İstiyorlar”
Google ise Adalet Bakanlığı’nın iddialarını ve çözüm önerilerini kesin bir dille reddediyor. Şirket avukatları, yapay zeka pazarının son derece rekabetçi olduğunu, OpenAI (ChatGPT), Meta (MetaAI) ve Perplexity gibi birçok güçlü oyuncunun bulunduğunu belirtiyor. Hatta mahkemeye sunulan şirket içi belgelere göre, Mart 2025 itibarıyla Google’ın Gemini sohbet botunun günlük (35 milyon) ve aylık (350 milyon) aktif kullanıcı sayılarının, pazar liderleri ChatGPT (160 milyon günlük / 600 milyon aylık) ve MetaAI’ın gerisinde kaldığı gösteriliyor. Google, rakiplerin kendi verilerine erişmeye ihtiyacı olmadığını, zaten başarılı olduklarını (örneğin Perplexity’nin 9 milyar doları aşan bir değerlemeye ulaştığı belirtiliyor) ve aslında Google’ın on yıllardır büyük yatırımlarla oluşturduğu değerli fikri mülkiyetini bir nevi “beleş” istediklerini (“handouts” ifadesi kullanıldı) savunuyor.
Davanın Sonucu Yapay Zekanın Geleceğini Etkileyecek
Çözüm aşamasındaki duruşmalarda, rakip yapay zeka şirketlerinden yöneticiler de tanık kürsüsüne çıktı. OpenAI’ın ChatGPT ürün müdürü Nick Turley, kendi arama indekslerini oluşturmanın çok maliyetli ve zaman alıcı olduğunu, Google’dan lisanslama girişimlerinin ise rakip olarak görüldükleri için reddedildiğini anlattı. Perplexity’nin İş Geliştirme Direktörü Dmitry Shevelenko ise Google’ın üreticilerle yaptığı anlaşmaların kendi şirketlerinin cihazlara önceden yüklenmesini engellediğini (“mafya babası” benzetmesi yaptı) ancak buna rağmen DOJ’un önerdiği Chrome satışı veya veri lisanslama gibi çözümleri desteklemediklerini, asıl sorunun tüketicilere seçenek sunulmaması olduğunu belirtti. Dava bu hafta Google’ın savunmasıyla devam ediyor ve şirketin CEO’su Sundar Pichai’nin de ifade vermesi bekleniyor. Kapanış konuşmalarının Mayıs sonunda yapılması ve ardından Yargıç Amit Mehta’nın kararını açıklaması öngörülüyor. Google, bu aşama sonuçlandıktan sonra davanın esasına ilişkin kararı temyize götüreceğini belirtiyor. Uzmanlar, Yargıç Mehta’nın vereceği kararın ne olursa olsun, yalnızca arama motoru pazarını değil, aynı zamanda hızla gelişen yapay zeka sektörünün geleceğini de önemli ölçüde etkileyeceği konusunda hemfikir.
Google Tekel Davasında Odak Yapay Zekaya Kaydı yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...
