M
Merih Karaagac
Misafir
Yapay zekâ destekli tuvalet cihazı Throne, vücut atıklarını analiz ederek sağlık verileri sunmayı vaat ediyor. İlk bakışta sıradışı görünen bu teknoloji, insan biyolojisiyle dijital teknolojinin kesiştiği ilginç bir örneği temsil ediyor. Ancak bu cihazın yalnızca sağlık teknolojilerinde yeni bir çağ başlatmakla kalmayıp, aynı zamanda gizlilik, veri güvenliği ve modern sağlık algımız üzerinde de derin etkileri olabilir.
Bu yazıda, Throne’un işlevleri, potansiyel yararları, sınırları ve ardındaki kültürel/sosyolojik eğilimleri detaylı biçimde ele alacağız.
Yapay Zekâ Destekli Tuvalet Cihazı Throne Nasıl Anlatılır?
Throne, Austin merkezli bir girişim olan aynı isimli şirket tarafından geliştirildi. Temel işlevi, kullanıcıların idrar ve dışkı örneklerini analiz ederek sağlıkla ilgili veriler sunmak. Sistemin çalışması oldukça basit:
Tuvalet kapağına monte edilen bir kamera ve sensör sistemi
Bluetooth bağlantısıyla çalışan bir mobil uygulama
Yapay zekâ algoritmalarıyla işlenen ses, görüntü ve hareket verileri
Kullanıcı tuvaleti kullandığında sistem devreye giriyor. İdrarın akış hızı, dışkı kıvamı, renk, sıklık ve diğer fiziksel özellikleri algılanıyor. Bu bilgiler, “hidrasyon skoru”, “idrar akış skoru”, “sindirim düzeni” gibi başlıklar altında mobil uygulamada grafiklerle gösteriliyor.
Throne’un internet sitesinde dile getirdiği iddia oldukça iddialı: “Artık değerli verileri sifona göndermeyi bırakmanın zamanı geldi.”
Hedef Kitle Sadece Hasta Bireyler mi?
İlk bakışta, Throne’un hedef kitlesi sağlık sorunları yaşayan bireyler gibi görünüyor. Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu (IBS), karaciğer hastalıkları ya da prostat rahatsızlıkları gibi durumlar için erken teşhis ve izleme açısından bu tür bir cihaz büyük avantaj sağlayabilir.
Ancak pazarlama dili incelendiğinde hedefin sadece hasta bireyler olmadığı ortaya çıkıyor. Throne, aynı zamanda genel sağlık ve wellness takipçilerine hitap ediyor. Günümüzde Apple Watch, akıllı tartılar, kalori uygulamaları gibi ürünlerle büyüyen bu pazarda, Throne’un kendine yer bulması şaşırtıcı değil.
Hatta cihazın çoklu kullanıcı tanıma özelliği, ortak banyosu olan evlerde yaşayan gençlere, öğrencilere, çiftlere ve oda arkadaşlarına hitap edecek biçimde düşünülmüş.
Vücudun Günlüğü
Throne’un analiz ettiği bazı temel parametreler:
İdrar Akış Skoru: AI, idrarın akış sesini analiz ederek ritim, yoğunluk ve süre üzerinden bir skor çıkarıyor.
Sindirim Deseni: Dışkının kıvamı “sert, sağlıklı, gevşek ve sıvı” gibi kategorilere ayrılıyor.
Hidrasyon Takibi: İdrar renginden yola çıkarak ne kadar su içtiğiniz hakkında bilgi veriyor.
Zamanlama ve Frekans: Tuvalet alışkanlıklarınızın düzenli olup olmadığını takip ediyor.
Tüm bu veriler, mobil uygulama üzerinden geçmişe yönelik grafiklerle takip edilebiliyor ve AI tarafından anlamlı eğilimlere dönüştürülüyor.
Yapay Zekâ Destekli Tuvalet Cihazı
Gizlilik Endişeleri ve Kişisel Veriler
Beden atıklarınızı analiz eden bir cihazın aynı zamanda kişisel verilerinizi kaydetmesi ciddi etik soruları da beraberinde getiriyor. Throne’un internet sitesinde verilerin bulutta işlendiği ve kullanıcı onayı alınarak saklandığı belirtiliyor. Ancak burada dikkat edilmesi gereken birkaç nokta var:
Veri mülkiyeti kime ait? Kullanıcının tuvalet verisi, sağlık verisi kapsamına girer ve özel nitelikli veri olarak sınıflandırılır. Bu veri başkasına satılabilir mi?
Bluetooth ile cihaz eşleşmeleri ne kadar güvenli? Bir tuvaletin birden fazla kullanıcıyı tanıyabilmesi, cihazın ses ve görüntü kaydı yapıyor olmasını gerektiriyor. Bu, mahremiyet ihlali yaratabilir mi?
Reklam amacıyla kullanılma ihtimali: Sağlık ve wellness uygulamalarının büyük kısmı, kullanıcı verilerini üçüncü taraf reklamcılara satıyor. Throne’da bu risk mevcut mu?
Veri güvenliği uzmanları, bu tür cihazların yalnızca sağlık sektörü açısından değil, aynı zamanda gözetim kapitalizmi açısından da değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.
Sağlıklı Olmak mı, Takıntılı Olmak mı?
Throne, günümüzün yükselen “biyoveri takibi” (bio-tracking) kültürünün bir parçası. Kalp ritmi, adım sayısı, uyku düzeni, kalori alımı gibi verilerden sonra şimdi de dışkı analizi gündeme geliyor.
Ancak bu noktada şu soruyu sormak önemli: Bedenimizi sürekli izlemek sağlıklı mı?
Bazı uzmanlara göre bu tür cihazlar, gerçek sağlık ihtiyacından çok takıntılı takip eğilimlerine hizmet ediyor. Özellikle anksiyete bozuklukları olan bireylerde, her veriyi analiz etme ve yorumlama ihtiyacı, psikolojik baskıyı artırabiliyor.
Bu bağlamda Throne gibi cihazların “veri üretme” yeteneği, “anlam üretme” kapasitesinden çok daha hızlı ilerliyor. Verinin kendisi bir amaç haline geliyor. Ne kadar çok veri varsa, o kadar iyiymiş gibi bir yanılsama oluşuyor.
Gerçekten İşe Yarıyor mu?
Throne’un işlevleri ne kadar etkileyici görünse de, sistemin gerçek zamanlı sağlık takibi yapabildiği henüz bağımsız araştırmalarla doğrulanmış değil. Şirketin iddiaları, şu anda çoğunlukla tanıtım metinlerine dayanıyor.
Benzer sağlık teknolojisi ürünlerinin büyük kısmı, kısa süre içinde ilgi kaybına uğradı. Örneğin:
Akıllı tartılar, birkaç yıl içinde kullanıcılarını kaybetti.
Akıllı diş fırçaları, çok düşük aktif kullanım oranlarına sahip.
Giyilebilir EKG cihazları, kullanıcıların çoğu tarafından “anlaması zor” bulundu.
Throne’un da bu “teknolojik çöp yığınına” dahil olup olmayacağı, zamanla anlaşılacak.
Fiyatlandırma ve Erişim
Cihazın ön sipariş fiyatı 399 dolar, buna ek olarak aylık 5.99 dolarlık bir üyelik ücreti ödenmesi gerekiyor. Bu, onu ortalama bir tüketici için pahalı hale getiriyor.
Ayrıca bu fiyatlandırma modeli, sağlıkta eşitsizlik sorununu da beraberinde getiriyor. Düşük gelirli bireylerin erişemeyeceği bir sistemin, sadece “meraklı ve varlıklı” kişilerce kullanılması, toplumsal sağlık hedeflerine hizmet etmeyebilir.
Gereklilik mi, Lüks mü?
Throne’un piyasaya çıkışı, bir sağlık teknolojisi mi yoksa bir lüks tüketim nesnesi mi olduğu tartışmalarını da beraberinde getiriyor.
Eğer gerçekten erken teşhis sağlıyorsa, kamu sağlık sistemlerine entegre edilmesi gerekir.
Eğer sadece bir “sağlıklı yaşam oyuncakları” kategorisine giriyorsa, o zaman veri güvenliği ve etik kaygılar daha da önem kazanır.
İdeal senaryo, cihazın bilimsel geçerlilik kazandıktan sonra, kamu sağlık hizmetlerinin bir parçası haline gelmesidir. Ancak şu anda görünen tablo, daha çok “kişisel sağlık gadget’ı” yönünde.
Vücudumuzun Yeni Gözlemcisi mi?
Yapay zekâ destekli tuvalet cihazı Throne, sağlık ve teknolojinin kesiştiği ilginç bir örnek. Bir yandan bireylerin sağlığını yakından takip etmesini kolaylaştırabilir, diğer yandan mahremiyet, veri güvenliği ve dijital takıntılar gibi riskleri barındırır.
Asıl soru şu: Bu tür cihazlar sağlığımızı mı koruyor, yoksa bizi sürekli gözlenen nesnelere mi dönüştürüyor?
Eğer toplum olarak bu teknolojilere akıllıca yaklaşır, denetim ve şeffaflık mekanizmalarını geliştirirsek, Throne gibi cihazlar gerçekten sağlıkta devrim yaratabilir.
Aksi takdirde, bir sonraki teknolojik “takip cihazı”, yalnızca başka bir gelir modeli olmaktan öteye geçemeyecektir.
Yapay Zekâ Destekli Tuvalet Cihazı Derken!!! yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...