M
Mehmet Aydoğdu
Misafir
Bilim insanları, Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Copernicus Sentinel-1 uydusundan elde edilen veriler sayesinde, Antarktika’daki bir buzulun komşu akıntılardan daha önce hiç görülmemiş bir hızla buz “çaldığını” keşfetti. Araştırmacılar şimdiye kadar Antarktika’daki bu ‘buz korsanlığı’ sürecinin yüzlerce hatta binlerce yıl sürdüğüne inanıyordu, ancak son bulgular bunun her zaman geçerli olmadığını açıkça ortaya koydu.
Bugün *The Cryosphere* dergisinde yayınlanan ve kısmen ESA’nın FutureEO programı tarafından finanse edilen araştırma, Batı Antarktika’daki hızlı akan Kohler Doğu Buzulu’nun, daha yavaş hareket eden komşusu Kohler Batı Buzulu’ndan hızla buz çektiğini ortaya koyuyor. İngiltere’deki Leeds Üniversitesi liderliğindeki bir grup bilim insanı, Pope-Smith-Kohler bölgesindeki sekiz buz akıntısının akış hızlarını anlamak için Sentinel-1 gibi uydulardan alınan yüksek çözünürlüklü görüntüleri ve 2005’ten 2022’ye kadar uzanan diğer uydu verilerini inceledi. ESA’nın CryoSat görevinin buz incelme oranlarına ilişkin verileri de çalışmada kullanıldı.
Yapılan incelemeler sonucunda, yedi akıntının hızlandığı, hatta birinin hızını neredeyse iki katına çıkardığı, ancak tam tersine bir tanesinin (Kohler Batı) yavaşladığı tespit edildi. En hızlı akan buzul olan Kohler Doğu’nun, yavaşlayan komşusu Kohler Batı’nın hemen yanında yer aldığı görüldü. Araştırma ekibi ayrıca akış yönünde önemli bir değişiklik keşfetti; bu değişiklik daha hızlı olan Kohler Doğu’nun yavaş komşusundan hızla buz çekmesine neden oluyor. Bölgedeki buzulların ortalama hızı 2005’ten bu yana %51 artarken, Kohler Doğu ve Smith Batı Buzulu’nun hızı 17 yıllık çalışma süresi boyunca yılda ortalama 32 metre arttı. Şaşırtıcı bir şekilde, Kohler Batı buzulunun hızı aynı dönemde %10 yavaşladı. Araştırmanın baş yazarı Dr. Heather Selley, “Bu yavaşlamanın, Kohler Batı’nın da yön değiştirip komşusu Kohler Doğu’ya doğru akmasından kaynaklandığını düşünüyoruz. Bu yön değişikliği muhtemelen komşu buzullardaki çok farklı incelme oranlarından kaynaklanıyor. Kohler Doğu’nun buz akıntısı daha hızlı akıp inceldiği için, daha yavaş hareket eden Kohler Batı’dan buz emiyor veya ‘çalıyor’. Bu, buz akışının bir buzuldan diğerine yönlendirildiği bir ‘buz korsanlığı’ eylemidir ve hızlanan buzul esasen yavaşlayan komşusundan buz çalmaktadır. Şaşırtıcı bir şekilde, uydu verileri sayesinde bunun 18 yıldan daha kısa bir sürede gerçekleştiğini görebiliyoruz, oysa biz bunun her zaman son derece uzun, yavaş bir süreç olduğunu düşünürdük” dedi.
Bu sonuçlar, Antarktika’nın en yüksek incelme ve karaya oturma hattı geri çekilme oranlarının kaydedildiği bu bölgesinde önemli bir hızlanma olduğunu gösteriyor. Leeds Üniversitesi’nden Prof. Anna Hogg, “Sonuçlarımız, buz akışının yeniden yönlendirilmesinin, günümüz buz tabakası dinamiklerinde önemli yeni bir süreç olduğunu ve bu sistemlerin gelecekteki evrimini anlamak için gerekli olduğunu gösteriyor,” diye ekledi. ESA Kutup Bilimi Kümesi Koordinatörü Dr. Martin Wearing ise, “Bu yeni çalışma, uyduların kutup bölgelerindeki değişimi değerlendirmek için gereken hem zamansal hem de mekansal kapsamı sağlama konusundaki benzersiz yeteneğini vurguluyor. Bu değişen dinamikleri ve onları neyin yönlendirdiğini anlamak, gelecekteki buz tabakası değişimi ve deniz seviyesindeki yükselmeye katkılar hakkında daha iyi tahminler için çok önemlidir,” dedi.
Antarktika Komşusundan Buz Çalarken Yakalandı! yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...
Uydu Verileri Hızlı Değişimi Gözler Önüne Serdi
Bugün *The Cryosphere* dergisinde yayınlanan ve kısmen ESA’nın FutureEO programı tarafından finanse edilen araştırma, Batı Antarktika’daki hızlı akan Kohler Doğu Buzulu’nun, daha yavaş hareket eden komşusu Kohler Batı Buzulu’ndan hızla buz çektiğini ortaya koyuyor. İngiltere’deki Leeds Üniversitesi liderliğindeki bir grup bilim insanı, Pope-Smith-Kohler bölgesindeki sekiz buz akıntısının akış hızlarını anlamak için Sentinel-1 gibi uydulardan alınan yüksek çözünürlüklü görüntüleri ve 2005’ten 2022’ye kadar uzanan diğer uydu verilerini inceledi. ESA’nın CryoSat görevinin buz incelme oranlarına ilişkin verileri de çalışmada kullanıldı.
Buz Akış Hızları ve Yönleri İncelendi
Yapılan incelemeler sonucunda, yedi akıntının hızlandığı, hatta birinin hızını neredeyse iki katına çıkardığı, ancak tam tersine bir tanesinin (Kohler Batı) yavaşladığı tespit edildi. En hızlı akan buzul olan Kohler Doğu’nun, yavaşlayan komşusu Kohler Batı’nın hemen yanında yer aldığı görüldü. Araştırma ekibi ayrıca akış yönünde önemli bir değişiklik keşfetti; bu değişiklik daha hızlı olan Kohler Doğu’nun yavaş komşusundan hızla buz çekmesine neden oluyor. Bölgedeki buzulların ortalama hızı 2005’ten bu yana %51 artarken, Kohler Doğu ve Smith Batı Buzulu’nun hızı 17 yıllık çalışma süresi boyunca yılda ortalama 32 metre arttı. Şaşırtıcı bir şekilde, Kohler Batı buzulunun hızı aynı dönemde %10 yavaşladı. Araştırmanın baş yazarı Dr. Heather Selley, “Bu yavaşlamanın, Kohler Batı’nın da yön değiştirip komşusu Kohler Doğu’ya doğru akmasından kaynaklandığını düşünüyoruz. Bu yön değişikliği muhtemelen komşu buzullardaki çok farklı incelme oranlarından kaynaklanıyor. Kohler Doğu’nun buz akıntısı daha hızlı akıp inceldiği için, daha yavaş hareket eden Kohler Batı’dan buz emiyor veya ‘çalıyor’. Bu, buz akışının bir buzuldan diğerine yönlendirildiği bir ‘buz korsanlığı’ eylemidir ve hızlanan buzul esasen yavaşlayan komşusundan buz çalmaktadır. Şaşırtıcı bir şekilde, uydu verileri sayesinde bunun 18 yıldan daha kısa bir sürede gerçekleştiğini görebiliyoruz, oysa biz bunun her zaman son derece uzun, yavaş bir süreç olduğunu düşünürdük” dedi.
Keşfin Önemine Dikkat Çekildi
Bu sonuçlar, Antarktika’nın en yüksek incelme ve karaya oturma hattı geri çekilme oranlarının kaydedildiği bu bölgesinde önemli bir hızlanma olduğunu gösteriyor. Leeds Üniversitesi’nden Prof. Anna Hogg, “Sonuçlarımız, buz akışının yeniden yönlendirilmesinin, günümüz buz tabakası dinamiklerinde önemli yeni bir süreç olduğunu ve bu sistemlerin gelecekteki evrimini anlamak için gerekli olduğunu gösteriyor,” diye ekledi. ESA Kutup Bilimi Kümesi Koordinatörü Dr. Martin Wearing ise, “Bu yeni çalışma, uyduların kutup bölgelerindeki değişimi değerlendirmek için gereken hem zamansal hem de mekansal kapsamı sağlama konusundaki benzersiz yeteneğini vurguluyor. Bu değişen dinamikleri ve onları neyin yönlendirdiğini anlamak, gelecekteki buz tabakası değişimi ve deniz seviyesindeki yükselmeye katkılar hakkında daha iyi tahminler için çok önemlidir,” dedi.
Antarktika Komşusundan Buz Çalarken Yakalandı! yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...