M
Mehmet
Misafir
Eğer daha önce adını duymadıysanız, tardigradlara hayran kalmaya hazır olun! “Su ayısı” lakaplı bu yaklaşık yarım milimetre boyundaki sekiz bacaklı minik canlılar, neredeyse her türlü zorlu koşulda hayatta kalabiliyor: dondurucu soğuklar, açlık, yüksek basınç, radyasyon, hatta uzay boşluğu… İşte bilim insanları, bu inanılmaz dayanıklılıktan faydalanarak, mikroskobik ve biyouyumlu (vücuda uyumlu) cihazlar yapmak için kullanılan yeni bir üretim tekniğini test etmek amacıyla tardigradlara minicik “dövmeler” yaptı.
Phys.org’da yer alan habere göre, Nano Letters dergisinde yayınlanan çalışmada araştırmacılar, tardigradların bu sıra dışı dayanıklılığını kullandılar. Mikro üretim teknikleri elektronik ve fotonik alanlarında devrim yaratmış olsa da, bu teknikleri canlı dokularla uyumlu hale getirmek tıp ve biyomedikal mühendisliği için yeni kapılar açabilir. Araştırmacılar, tam da bu yüzden, dondurulmaya, buzla kaplanmaya ve elektron ışınına maruz kalmaya en uygun canlılardan biri olan tardigradları seçtiler.
Peki bu ‘dövme’ nasıl yapıldı? Ekip, önce tardigradları yavaşça kurutarak onları ‘kriptobiyotik’ denilen bir tür askıda yaşam (ne canlı ne ölü) durumuna soktu. Sonra tek bir tardigradı karbon kompozit bir kağıda yerleştirip -143°C’nin altına kadar soğuttular. Ardından, tardigradın üzerini anason gibi kokan ‘anizol’ adlı organik bir bileşiğin koruyucu buz tabakasıyla kapladılar. Odaklanmış bir elektron ışını, bu donmuş anizol tabakası üzerinde istenen deseni çizdi. Işına maruz kalan anizol, reaksiyona girerek vücuda uyumlu yeni bir kimyasal bileşiğe dönüştü ve daha yüksek sıcaklıklarda tardigradın yüzeyine yapıştı. Tardigrad vakum altında oda sıcaklığına ısıtıldığında, reaksiyona girmemiş donmuş anizol süblimleşerek (yani katı halden doğrudan gaza geçerek) buharlaştı ve geriye sadece tepkimeye girmiş anizolden oluşan desen kaldı. Son olarak, araştırmacılar tardigradı yeniden sulandırıp canlandırdılar ve minik dostumuz yeni ‘dövmesiyle’ hayata döndü.
Bu hassas teknik sayesinde ekip, tardigradların üzerine kareler, noktalar, 72 nanometre (metrenin milyarda biri) kadar ince çizgiler ve hatta üniversitelerinin logosu gibi çeşitli mikro desenler işlemeyi başardı. İşlemden sonra tardigradların yaklaşık %40’ı hayatta kaldı ve araştırmacılar bu oranın daha da iyileştirilebileceğini belirtiyor. En önemlisi ise, hayatta kalan tardigradlar yeni ‘dövmelerinden’ pek rahatsız olmuş görünmüyordu; yeniden canlandırıldıktan sonra davranışlarında herhangi bir değişiklik gözlenmedi.
Bu sonuçlar, geliştirilen tekniğin canlı dokuların üzerine mikro elektronik devreler veya sensörler basmak için uygun olabileceğini gösteriyor. Makalenin yazarlarından Ding Zhao, “Bu teknolojiyle sadece tardigradlara mikro dövmeler yapmıyoruz, bu yeteneği bakteriler de dahil olmak üzere çeşitli canlı organizmalara genişletiyoruz,” diyor. Buz litografisi tekniğini icat eden ancak bu çalışmada yer almayan araştırmacı Gavin King ise, “Canlı maddeye desen işlemek zordur ve bu ilerleme, daha önce sadece bilim kurguda yer alan yeni nesil biyomalzeme cihazlarının ve biyofiziksel sensörlerin habercisidir,” yorumunu yapıyor. Araştırmacılar, bu ilk adımdan sonra gelecekte ‘mikrobiyal sayborglar’ veya başka biyomedikal uygulamaların geliştirilebileceğini umuyor.
Bilim İnsanları Başardı: Neredeyse Ölümsüz Olan Tardigradlara ‘Dövme’ Yaptılar! yazısı ilk önce BeeTekno yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...
‘Ölümsüz’ Tardigrad Bu Deney İçin Özellikle Seçildi
Phys.org’da yer alan habere göre, Nano Letters dergisinde yayınlanan çalışmada araştırmacılar, tardigradların bu sıra dışı dayanıklılığını kullandılar. Mikro üretim teknikleri elektronik ve fotonik alanlarında devrim yaratmış olsa da, bu teknikleri canlı dokularla uyumlu hale getirmek tıp ve biyomedikal mühendisliği için yeni kapılar açabilir. Araştırmacılar, tam da bu yüzden, dondurulmaya, buzla kaplanmaya ve elektron ışınına maruz kalmaya en uygun canlılardan biri olan tardigradları seçtiler.
‘Buz Kazıma’ Tekniğiyle Desenler Canlının Üzerine Çizildi
Peki bu ‘dövme’ nasıl yapıldı? Ekip, önce tardigradları yavaşça kurutarak onları ‘kriptobiyotik’ denilen bir tür askıda yaşam (ne canlı ne ölü) durumuna soktu. Sonra tek bir tardigradı karbon kompozit bir kağıda yerleştirip -143°C’nin altına kadar soğuttular. Ardından, tardigradın üzerini anason gibi kokan ‘anizol’ adlı organik bir bileşiğin koruyucu buz tabakasıyla kapladılar. Odaklanmış bir elektron ışını, bu donmuş anizol tabakası üzerinde istenen deseni çizdi. Işına maruz kalan anizol, reaksiyona girerek vücuda uyumlu yeni bir kimyasal bileşiğe dönüştü ve daha yüksek sıcaklıklarda tardigradın yüzeyine yapıştı. Tardigrad vakum altında oda sıcaklığına ısıtıldığında, reaksiyona girmemiş donmuş anizol süblimleşerek (yani katı halden doğrudan gaza geçerek) buharlaştı ve geriye sadece tepkimeye girmiş anizolden oluşan desen kaldı. Son olarak, araştırmacılar tardigradı yeniden sulandırıp canlandırdılar ve minik dostumuz yeni ‘dövmesiyle’ hayata döndü.
Nano Boyutta ‘Dövmeler’ Başarıyla İşlendi
Bu hassas teknik sayesinde ekip, tardigradların üzerine kareler, noktalar, 72 nanometre (metrenin milyarda biri) kadar ince çizgiler ve hatta üniversitelerinin logosu gibi çeşitli mikro desenler işlemeyi başardı. İşlemden sonra tardigradların yaklaşık %40’ı hayatta kaldı ve araştırmacılar bu oranın daha da iyileştirilebileceğini belirtiyor. En önemlisi ise, hayatta kalan tardigradlar yeni ‘dövmelerinden’ pek rahatsız olmuş görünmüyordu; yeniden canlandırıldıktan sonra davranışlarında herhangi bir değişiklik gözlenmedi.
Canlılara Sensör Basmanın Yolu Açıldı
Bu sonuçlar, geliştirilen tekniğin canlı dokuların üzerine mikro elektronik devreler veya sensörler basmak için uygun olabileceğini gösteriyor. Makalenin yazarlarından Ding Zhao, “Bu teknolojiyle sadece tardigradlara mikro dövmeler yapmıyoruz, bu yeteneği bakteriler de dahil olmak üzere çeşitli canlı organizmalara genişletiyoruz,” diyor. Buz litografisi tekniğini icat eden ancak bu çalışmada yer almayan araştırmacı Gavin King ise, “Canlı maddeye desen işlemek zordur ve bu ilerleme, daha önce sadece bilim kurguda yer alan yeni nesil biyomalzeme cihazlarının ve biyofiziksel sensörlerin habercisidir,” yorumunu yapıyor. Araştırmacılar, bu ilk adımdan sonra gelecekte ‘mikrobiyal sayborglar’ veya başka biyomedikal uygulamaların geliştirilebileceğini umuyor.
Bilim İnsanları Başardı: Neredeyse Ölümsüz Olan Tardigradlara ‘Dövme’ Yaptılar! yazısı ilk önce BeeTekno yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...
