M
Mehmet
Misafir
Oxford Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü’nden araştırmacılar, Bolivya’daki “zombi yanardağ” olarak bilinen Uturuncu’nun iç işleyişini ortaya çıkaran yeni bir çalışmaya katkıda bulundu. Sismoloji, fizik modelleri ve kayaç bileşimi analizlerini birleştiren ekip, Uturuncu’daki huzursuzluğun nedenlerini belirleyerek yakın bir patlama korkusunu hafifletti. Bulgular, saygın bilim dergisi PNAS’ta yayınlandı.
Orta And Dağları’nın derinliklerinde yer alan Uturuncu, teknik olarak sönmüş kabul edilmesine rağmen (en son 250 bin yıl önce patlamış) hala depremler ve gaz çıkışları gibi huzursuzluk belirtileri gösterdiği için “zombi yanardağ” olarak adlandırılıyor. Bu huzursuzluk, volkanik sistemin merkezindeki arazinin yükseldiği ve çevresindeki alanların çöktüğü, “sombrero” şapkasını andıran bir deformasyon deseniyle kendini gösteriyor. Bölge halkı için Uturuncu’dan kaynaklanabilecek olası bir patlamanın başlangıcını ve şiddetini değerlendirmek hayati önem taşıyordu, ancak şimdiye kadar bu devam eden volkanik huzursuzluğun bir açıklaması yoktu.
Oxford Üniversitesi, Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ve Cornell Üniversitesi işbirliğiyle yürütülen bu yeni çalışma, Uturuncu’nun altındaki sığ kabukta bulunan “tesisat sistemini” yüksek çözünürlükte görüntülemek için 1.700’den fazla deprem olayından elde edilen sinyalleri kullandı. Tıpkı insan vücudunun tıbbi görüntülenmesinde olduğu gibi, sismik tomografi adı verilen bir yöntemle yanardağın içinin adeta röntgeni çekildi. Sismik dalgaların farklı materyallerden farklı hızlarda geçmesi sayesinde, Uturuncu’nun iç yapısı üç boyutlu olarak detaylı bir şekilde anlaşıldı. Ekip, bu verileri sistemin kayaç bileşimi gibi fiziksel özelliklerinin analiziyle birleştirerek yeraltı volkanik sistemini daha iyi anlamayı başardı.
Bu detaylı analiz, jeotermal olarak ısınan sıvıların olası yukarı doğru hareket yollarını ve yanardağın kraterinin hemen altındaki rezervuarlarda sıvıların ve gazların nasıl biriktiğini ortaya çıkardı. Araştırma ekibi, volkanik sistemin merkezindeki deformasyonun en olası nedeninin bu sıvı ve gaz hareketleri olduğuna ve gerçek bir patlama riskinin düşük olduğuna inanıyor. Çalışmanın yazarlarından Profesör Mike Kendall (Oxford Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü), “Sonuçlarımız, jeofiziksel ve jeolojik yöntemlerin birbirine bağlanarak yanardağları, sundukları tehlikeleri ve potansiyel kaynakları daha iyi anlamak için nasıl kullanılabileceğini gösteriyor” dedi. Ekip, sismolojik ve petrolojik (kayaç bilimi) özelliklerin ortak analizini kullanan benzer çalışmaların gelecekte diğer volkanik sistemlerin anatomisini görüntülemek için de kullanılabileceğini umuyor.
Bolivya’daki ‘Zombi Yanardağ’ Uturuncu’nun Sırrı Çözüldü! yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...
‘Sombrero’ Şeklindeki Hareketin Nedeni Anlaşıldı
Orta And Dağları’nın derinliklerinde yer alan Uturuncu, teknik olarak sönmüş kabul edilmesine rağmen (en son 250 bin yıl önce patlamış) hala depremler ve gaz çıkışları gibi huzursuzluk belirtileri gösterdiği için “zombi yanardağ” olarak adlandırılıyor. Bu huzursuzluk, volkanik sistemin merkezindeki arazinin yükseldiği ve çevresindeki alanların çöktüğü, “sombrero” şapkasını andıran bir deformasyon deseniyle kendini gösteriyor. Bölge halkı için Uturuncu’dan kaynaklanabilecek olası bir patlamanın başlangıcını ve şiddetini değerlendirmek hayati önem taşıyordu, ancak şimdiye kadar bu devam eden volkanik huzursuzluğun bir açıklaması yoktu.
Deprem Dalgalarıyla Yanardağın Röntgeni Çekildi
Oxford Üniversitesi, Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ve Cornell Üniversitesi işbirliğiyle yürütülen bu yeni çalışma, Uturuncu’nun altındaki sığ kabukta bulunan “tesisat sistemini” yüksek çözünürlükte görüntülemek için 1.700’den fazla deprem olayından elde edilen sinyalleri kullandı. Tıpkı insan vücudunun tıbbi görüntülenmesinde olduğu gibi, sismik tomografi adı verilen bir yöntemle yanardağın içinin adeta röntgeni çekildi. Sismik dalgaların farklı materyallerden farklı hızlarda geçmesi sayesinde, Uturuncu’nun iç yapısı üç boyutlu olarak detaylı bir şekilde anlaşıldı. Ekip, bu verileri sistemin kayaç bileşimi gibi fiziksel özelliklerinin analiziyle birleştirerek yeraltı volkanik sistemini daha iyi anlamayı başardı.
Sıvı ve Gaz Hareketleri Yanardağı Huzursuz Ediyordu
Bu detaylı analiz, jeotermal olarak ısınan sıvıların olası yukarı doğru hareket yollarını ve yanardağın kraterinin hemen altındaki rezervuarlarda sıvıların ve gazların nasıl biriktiğini ortaya çıkardı. Araştırma ekibi, volkanik sistemin merkezindeki deformasyonun en olası nedeninin bu sıvı ve gaz hareketleri olduğuna ve gerçek bir patlama riskinin düşük olduğuna inanıyor. Çalışmanın yazarlarından Profesör Mike Kendall (Oxford Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü), “Sonuçlarımız, jeofiziksel ve jeolojik yöntemlerin birbirine bağlanarak yanardağları, sundukları tehlikeleri ve potansiyel kaynakları daha iyi anlamak için nasıl kullanılabileceğini gösteriyor” dedi. Ekip, sismolojik ve petrolojik (kayaç bilimi) özelliklerin ortak analizini kullanan benzer çalışmaların gelecekte diğer volkanik sistemlerin anatomisini görüntülemek için de kullanılabileceğini umuyor.
Bolivya’daki ‘Zombi Yanardağ’ Uturuncu’nun Sırrı Çözüldü! yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...
