M
Mehmet
Misafir
Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) yayınladığı son rapora göre, her gün en az üç eski uydu veya roket parçası Dünya’ya geri dönüyor. Uzmanlar, bu sayının artacağı konusunda uyarıyor ve bu durumun hem atmosferin sağlığı hem de yeryüzündeki insanların güvenliği açısından risk oluşturabileceğini belirtiyor.
“Uzay Çevre Raporu”na göre, 2024 yılında 1.200’den fazla bütün haldeki cisim atmosfere geri döndü. Buna ek olarak, sayısız uzay çöpü parçası da Dünya’ya geri düştü. Ancak bu yoğun “uzay çöpü yağmuru”na rağmen, yörüngedeki çöp miktarı azalmak yerine artış gösterdi. Şu anda Dünya’nın etrafında 10 cm’den büyük yaklaşık 45.700 nesne bulunuyor.
Bu artışın bir kısmı, ömrünü tamamlayan doğal uydulardan kaynaklanıyor. Ancak bunun yanı sıra uzayda gerçekleşen çarpışmalar ve patlamalar da 2024 yılında en az 3.000 yeni izlenebilir parçanın eklenmesine yol açtı. Ayrıca, şu anda aktif olarak Dünya’nın yörüngesinde dolaşan 9.300’den fazla uzay aracı bulunuyor ve bu sayı her geçen gün artıyor.
Astrofizikçi Jonathan McDowell, raporun “uzay faaliyetlerinin artık hem uzay ortamını hem de üst atmosferi etkileyecek kadar yoğunlaştığını” gösterdiğini belirtiyor. McDowell, SpaceX’in Starlink uydularının günümüzde geri dönen nesnelerin büyük bir kısmını oluşturduğunu ve bu sayının daha da artacağını ifade ediyor.
Uyduların atmosferde yanması sırasında açığa çıkan alüminyum oksit gibi maddelerin ozon tabakasına zarar verebilme ihtimali bilim insanlarını endişelendiriyor. University College London’dan Profesör Eloise Marais, her gün atmosfere giren üç büyük nesnenin endişe verici bir eğilim olduğunu ve bu durumun atmosfer üzerinde öngörülemeyen sonuçlara yol açabileceğini belirtiyor.
McDowell, şu anda çoğu uydunun atmosferde tamamen yandığını ve insanlara zarar verme riskinin düşük olduğunu söylüyor. Ancak bazı büyük parçaların yeryüzüne ulaştığı da biliniyor. Örneğin, yaklaşık 2,5 ton ağırlığındaki Rus casus uydusu Kosmos 1340’ın bazı parçalarının yeryüzüne ulaşmış olabileceği tahmin ediliyor.
Şubat 2025’te bir SpaceX Falcon 9 roketinden kalan yanmış parçaların Polonya ve Ukrayna’ya dağılması ve mart 2024’te Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan atılan bir batarya paletinin bir evin çatısını delmesi gibi olaylar, bu riskin göz ardı edilmemesi gerektiğini gösteriyor. McDowell, “Her yeniden girişte şansımızı zorluyoruz. Bir gün şanssız bir an yaşanacak ve uzay çöpü birinin canını yakacak” uyarısında bulunuyor.
ESA’nın raporunda, eski uyduların yörüngeden çıkarılmasına yönelik çabaların arttırılması gerektiği vurgulanıyor. Ancak, uyduların yüzde 90’ının başarıyla yörüngeden çıkarılması durumunda bile uzay çöpü miktarının artmaya devam edeceği belirtiliyor.
Dünya’nın alçak yörüngesindeki aktif uydu sayısı, bazı bölgelerde uzay çöpü miktarına yaklaşmış durumda. ESA’ya göre, 10 cm’den büyük nesnelerin yanı sıra, 1,1 milyon adet 1-10 cm arası ve 130 milyondan fazla 1 cm’den küçük parça uzayda dolaşıyor. Bilim insanları, bu artışın hem uzay trafiği hem de Dünya’nın atmosferi için kalıcı bir tehdit oluşturduğunu belirtiyor.
Dünya’ya Günlük 3 Parça Halinde Uzay Çöpü Düşüyor yazısı ilk önce BeeTekno yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...
Uzay Çöpü Sayısı Artıyor
“Uzay Çevre Raporu”na göre, 2024 yılında 1.200’den fazla bütün haldeki cisim atmosfere geri döndü. Buna ek olarak, sayısız uzay çöpü parçası da Dünya’ya geri düştü. Ancak bu yoğun “uzay çöpü yağmuru”na rağmen, yörüngedeki çöp miktarı azalmak yerine artış gösterdi. Şu anda Dünya’nın etrafında 10 cm’den büyük yaklaşık 45.700 nesne bulunuyor.
Bu artışın bir kısmı, ömrünü tamamlayan doğal uydulardan kaynaklanıyor. Ancak bunun yanı sıra uzayda gerçekleşen çarpışmalar ve patlamalar da 2024 yılında en az 3.000 yeni izlenebilir parçanın eklenmesine yol açtı. Ayrıca, şu anda aktif olarak Dünya’nın yörüngesinde dolaşan 9.300’den fazla uzay aracı bulunuyor ve bu sayı her geçen gün artıyor.
Atmosfere Etkisi ve Riskler
Astrofizikçi Jonathan McDowell, raporun “uzay faaliyetlerinin artık hem uzay ortamını hem de üst atmosferi etkileyecek kadar yoğunlaştığını” gösterdiğini belirtiyor. McDowell, SpaceX’in Starlink uydularının günümüzde geri dönen nesnelerin büyük bir kısmını oluşturduğunu ve bu sayının daha da artacağını ifade ediyor.
Uyduların atmosferde yanması sırasında açığa çıkan alüminyum oksit gibi maddelerin ozon tabakasına zarar verebilme ihtimali bilim insanlarını endişelendiriyor. University College London’dan Profesör Eloise Marais, her gün atmosfere giren üç büyük nesnenin endişe verici bir eğilim olduğunu ve bu durumun atmosfer üzerinde öngörülemeyen sonuçlara yol açabileceğini belirtiyor.
Dünya’ya Düşen Parçalardan Kaynaklanan Tehdit
McDowell, şu anda çoğu uydunun atmosferde tamamen yandığını ve insanlara zarar verme riskinin düşük olduğunu söylüyor. Ancak bazı büyük parçaların yeryüzüne ulaştığı da biliniyor. Örneğin, yaklaşık 2,5 ton ağırlığındaki Rus casus uydusu Kosmos 1340’ın bazı parçalarının yeryüzüne ulaşmış olabileceği tahmin ediliyor.
Şubat 2025’te bir SpaceX Falcon 9 roketinden kalan yanmış parçaların Polonya ve Ukrayna’ya dağılması ve mart 2024’te Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan atılan bir batarya paletinin bir evin çatısını delmesi gibi olaylar, bu riskin göz ardı edilmemesi gerektiğini gösteriyor. McDowell, “Her yeniden girişte şansımızı zorluyoruz. Bir gün şanssız bir an yaşanacak ve uzay çöpü birinin canını yakacak” uyarısında bulunuyor.
ESA’nın raporunda, eski uyduların yörüngeden çıkarılmasına yönelik çabaların arttırılması gerektiği vurgulanıyor. Ancak, uyduların yüzde 90’ının başarıyla yörüngeden çıkarılması durumunda bile uzay çöpü miktarının artmaya devam edeceği belirtiliyor.
Dünya’nın alçak yörüngesindeki aktif uydu sayısı, bazı bölgelerde uzay çöpü miktarına yaklaşmış durumda. ESA’ya göre, 10 cm’den büyük nesnelerin yanı sıra, 1,1 milyon adet 1-10 cm arası ve 130 milyondan fazla 1 cm’den küçük parça uzayda dolaşıyor. Bilim insanları, bu artışın hem uzay trafiği hem de Dünya’nın atmosferi için kalıcı bir tehdit oluşturduğunu belirtiyor.
Dünya’ya Günlük 3 Parça Halinde Uzay Çöpü Düşüyor yazısı ilk önce BeeTekno yayınlanmıştır.
Okumaya devam et...
